środa, 30 stycznia 2013

Jukka piękna bylina ogrodowa


          Jukka ( Yucca L.) - liczy około 50 gatunków bylin, krzewów i drzew. Rośliny zaliczane są do agawowatych. W naturalnym środowisku występują w Ameryce północnej, Środkowej i na Azorach. W warunkach Polski najczęściej spotykana jest jukka włóknista (karolińska) zwana juką ogrodową. Jest to wiecznie zielona bylina, ma twarde mieczowate liście, zakończone kolcem, zebrane w gęste rozety. Liście o długości 30 – 50 cm i szerokości 2 – 3 cm. Kwiaty dzwonkowate, zebrane w duży kwiatostan w postaci zwisającej wiechy, osadzonej na zdrewniałym pędzie o wysokości 100 – 150 cm. Kwiat zajmuje ponad połowę wysokości pędu. Kolor kwiatów biały, biało-kremowy  Rozeta wydająca kwiat, po kwitnięciu zamiera i wydaje potomne rozety kwitnące w następnych latach. Z uwagi na dość ścisłe ułożenie rozet, prawie nie zauważamy tego procesu. W uprawie w Polsce rzadko wydaje owoce ( mięsisty pestkowiec), gdyż kwiaty przystosowane są do zapylania przez ćmy.
          Wymaga gleby piaszczysto próchnicznej, niezbyt żyznej o odczynie zasadowym. Jukka wymaga stanowiska SŁONECZNEGO ( warunek konieczny do kwitnienia) , w miarę osłoniętego od wiatrów ze względu na duży kwiatostan. Stanowisko jukki powinno być starannie dobrane ze względu na bardzo duży system korzeniowy. Jukka nie jest rośliną zbyt wymagająca. Wymaga regularnego podlewania, ale gleba nie może być bardzo mokra, gdyż źle to wpływa na system korzeniowy. Wiosną należy zasilić nawozami mineralnymi, o przedłużonym okresie działania, aby wzmocnić roślinę przed kwitnięciem. Latem ilości nawozów dozujemy umiarkowanie. Przez cały okres wegetacyjny usuwamy suche, uszkodzone zewnętrzne liście. Po kwitnieniu usuwamy również pęd kwiatowy. Jukka rozkwita na przełomie czerwca i lipca.
          Jukka jest rośliną zimozieloną, mrozoodporną. Jednak lepiej zabezpieczyć ją na okres zimowy. System korzeniowy jukki okrywamy gałęziami drzew iglastych. Natomiast z rozety najważniejsze są liście wewnętrzne, młode pędy. Zabezpieczamy je wsypując do środka rośliny suche liście i jednocześnie podwiązując , liście zewnętrzne.
          Najlepszym okresem do rozmnażania jest wiosna. Rozmnażamy ją poprzez podział bryły korzeniowej, lub ukorzeniania odrostów. Uszkodzenia powstałe w wyniku podziału rośliny smarujemy środkiem grzybobójczym lub popiołem drzewnym. Zabezpiecza to przed chorobą grzybową. Pozyskane sadzonki sadzimy i przycinamy rozetę liści, aby sadzonka szybciej się ukorzeniła. Jeżeli roślina wydała nasiona, możemy też uzyskać sadzonki z nasion.
          Jukka jest ozdobą każdego ogrodu. W całej okazałości, możemy ją podziwiać posadzoną jako roślinę pojedyncza posadzoną na trawniku, lub tle innych zielonych roślin. Bardzo ładnie prezentuje się w grupie lub szpalerze. Atrakcyjnie będzie wyglądała też na skalniakach otoczona niskimi bylinami, lub trawami ozdobnymi.
          Nadaje się do upraw doniczkowych, na balkonach i tarasach, lecz musimy zapewnić jej odpowiednio dużą donicę, wypełnioną przepuszczalnym podłożem. Na okres zimy donicę starannie zabezpieczamy, lub przechowujemy w zimnym i jasnym pomieszczeniu, pamiętając o nawilżaniu podłoża. Jest odporna na choroby i szkodniki. Polecana dla niedoświadczonych ogrodników, pod warunkiem zapewnienia jej minimalnych wymagań.

poniedziałek, 28 stycznia 2013

Przedwiośnie w ogrodzie.


Śniegowy puch powoli zaczyna zanikać. W promieniach coraz wyżej położonego słońca, na przełomie lutego i marca, pojawiają się pierwsze oznaki wiosny. Zaczynają zakwitać przebiśniegi, śnieżnica wiosenna , oczary i krokusy.
              Budzenie naszego ogrodu do życia, zaczynamy już w lutym. Zaczynamy od zrzucania zalegającego śniegu na drzewach i krzewach zwłaszcza iglastych. Zalegający i topniejący śnieg ma bardzo duża masę, może być przyczyną połamania drzew i konarów.
              Przycinamy żywopłoty iglaste, jeszcze przed rozwojem pąków. Cięcia dotyczą również drzew i krzewów owocowych  Możemy również przyciąć krzewy kwitnące późną wiosną i latem ( pięciornik). Usuwamy przed wszystkim chore, uszkodzone i niepotrzebne pędy. Cięcia pobudzą drzewa i krzewy do wytwarzania nowych, mocnych i zdrowych pędów, oraz poprawia ich pokrój. Miejsca cięć zabezpieczamy maścią ogrodniczą, chroniąc rośliny przed chorobami. Należy wykonać też bielenie drzew, o ile tego zabiegu nie wykonaliśmy w grudniu.
              Jeżeli w ogrodzie mamy brzoskwinię to zadbajmy o nią. Wykonujemy pierwszy oprysk fungicydem miedziowym. Zabezpiecza on nie tylko przed kędzierzawością liści, ale również przeciw rakowi bakteryjnemu. Następny oprysk wykonujemy w czasie nabrzmiewania pąków, ale jeszcze przed ich rozwinięciem. Używamy do tego celu fungicyd grzybobójczy.
              Pamiętajmy również o podlewaniu liściastych roślin zimozielonych przy dodatnich temperaturach (różanecznik, ostrokrzew, pieris). W skutek mocno operującego słońca, tracą one duże ilości wody poprzez transpiracje. W przypadku zamarzniętej ziemi, uzupełnienie braków jest prawie niemożliwe  W przypadku dni ciepłych i bardzo ciepłych, w ciągu dnia odkrywamy rośliny zabezpieczone na zimę, aby temperatura pod okryciami zbytnio nie wzrosła, i aby nasze rośliny nie rozpoczęły zbyt wcześnie okresu wegetacji. Jednocześnie w miarę rozmarzania ziemi, usypane kopczyki z ziemi, torfu, kory rozgarnujemy.
              Sprawdzamy o ile to możliwe stan trawników, nie dopuszczamy do tworzenia hałd śniegu na trawnikach, powodujących w późniejszym okresie zlodowacenia, które są przyczyną zamierania trawy i powstawania pleśni pośniegowej. Ograniczamy również chodzenie po trawnikach, aby zbytnio nie ubić śniegu. Na konkretne zabiegi pielęgnacyjne, aerację, wertykulację i uzupełnianie ubytków, musimy poczekać co najmniej do połowy marca.Wycinamy również suche trawy ozdobne. Im wcześniej tym lepiej, gdyż trawy szybko tworzą nowe pędy które możemy uszkodzić podczas usuwania suchych traw.
              Po jesiennym przygotowaniu rabat, możemy już wysiać nasiona roślin kiełkujących w niskich temperaturach jak miłek, tojad, oraz warzywa wczesnowiosenne o ile nie zrobiliśmy tego jesienią. Rozpoczynamy produkcję rozsad roślin jednorocznych, wysiewając je do pojemników. Najbardziej odpowiednim podłożem do produkcji rozsad jest ziemia z dodatkiem włókien orzecha kokosowego. Przykrywamy folią, szybą aby podnieść wilgotność i wymusić szybsze kiełkowanie. Pojemniki umieszczamy w jasnej i ciepłej werandzie lub na parapetach południowych okien. Pamiętamy o odpowiednim zwilżaniu i nawożeniu w okresie wzrostu siewek. Po osiągnięciu przez siewki 3-4 liści pikujemy. Robimy przegląd inspektów, przygotowując je do wysiania nasion jak i przesadzenia ( tzw. hartowanie) rozsad wytworzonych w domu.
              Najwyższa już pora rozplanować rabaty z kwiatami jednorocznymi oraz rozmieszczenie warzyw i jarzyn na naszych grządkach. Czas pomyśleć o zakupie nasion.
              Zadbajmy również o nasze oczko wodne. Pamiętajmy o wykonaniu przerębli, aby tlen dostawał się do wody. Usuwamy martwe zwierzęta, obumarłe części roślin, aby nie opadły na dno. Gdzie będą ulegały rozkładowi i gniciu, co może w konsekwencji prowadzić do zanieczyszczenia wody i rozpostrzeniania się chorób. Przycinany roślinność brzegową, trawy kiedy jeszcze jest do nich dobry dostęp.
             Nie zapominajmy też o naszych narzędziach ogrodowych. To samo dotyczy też mebli ogrodowych. Czyszczenie, konserwacja, malowanie, zabezpieczania przed korozją i wilgocią są zabiegami na które zwracamy uwagę przez cały sezon, ale szczególnie zainteresujmy się tym problemem przed sezonem, gdyż później po prostu może nam zabraknąć czasu.
              Spokojnie czekamy na wiosnę.  

sobota, 26 stycznia 2013

Prawie wszystko o magnolii "SUSAN"


Magnolie ( Magnolia L.) były prawdopodobnie pierwszymi roślinami kwiatowymi które pojawiły się na Ziemii. Są jednymi z piękniejszych roślin ozdobnych. Występują w postaci drzew lub krzewów. Aktualnie na powierzchni ziemii występuje ich około 250 gatunków. W stanie naturalnym występują w Azji Wschodniej oraz w Ameryce Południowej i Północnej. Ponadto są jednymi z najpopularniejszych roslin ozdobnych uprawianych na całym świecie również w Polsce. Zakwitają one wiosną, przed rozwojem liści, kwiatami o płatkach podobnych do wydłużonego tulipana. W zależności od gatunku kwiaty przyjmują różne kolory. Wbrew pozorom nie sa kłopotliwe w uprawie. Po spełnieniu minimalnych wymagań, oczarują nas swoimi kwiatami.

Pąk kwiatowy magnolii zimą
Kwiat na  magnolii pod koniec lata
Jedną z najpopularniejszych odmian jest odmiana "SUSAN". Prawie niezawodna w uprawie i bardzo dobrze znosi nasze warunki klimatyczne, wytrzymała na mróz. Wyhodowana w USA, jest mieszańcem magnolii "NIGRA" oraz "ROSEA". Pąki kwiatowe zawiązuje latem, na wierzchołkach pędów, są owłosione i znacznie grubsze od pąków liściowych. Kwiat oryginalny, o wydłużonym kształcie, składający się z sześciu płatków, w kolorze purpurowym, na końcach lekko jaśniejszym o średnicy do 15 cm. Kwitnie bardzo obficie. W związku z późnym kwitnieniem, przełom maja/czerwca pąki nie przemarzają wiosną. Jedną z najciekawszych niespodzianek jest jej ponowne zakwitanie w miesiącu sierpień/wrzesień. Ponowne kwitnięcie nie jest tak obfite jak wiosenne.


"SUSAN" jest jedną z łatwiejszych magnolii w uprawie. Wymaga stanowiska słonecznego, osłoniętego od mroźnych, suchych wschodnich i północnych wiatrów. Wymaga gleb żyznych, próchniczych, przepuszczalnych i wilgotnych. Odczyn gleby lekko kwaśny.

Magnolię sadzimy w odpowiednio przygotowanym dołku, wypełnionym kwaśnym torfem. Po obsypaniu korzeni, zbytnio nie udeptujemy ziemi, gdyż ma dosyć kruchy system korzeniowy. Następnie ściółkujemy glebę korą, która zmniejsza parowanie wody z gleby, dodatkowo zakwasza glebę, nie dopuszcza do zachwaszczenia, a jednocześnie chroni system korzeniowy zimą przed przemarzaniem.
Kwitnienie na wiosnę

"SUSAN" nie wymaga okrywania na zimę, lecz w pierwszych latach po posadzeniu jest lepiej zabezpieczyć krzew przed mrozami. Można to wykonać za pomocą agrowłókniny, słomy, natomiast system korzeniowy chronimy korą, lub warstwą gałęzi z drzew iglastych. Ze względu na wczesne tworzenie pąków kwiatowych magnolii nie przycinamy, lecz usuwamy tylko uschnięte, połamane i przemarznięte pędy. Do nawożenia używamy nawozów wieloskładnikowych, stosujemy je wiosną, a ostatnią dawkę najpóźniej w lipcu.

"SUSAN" tworzy krzew o wysokości do 4 m i szerokości do 4 m.

piątek, 25 stycznia 2013

Sadzenie roślin nie jest takie trudne.


Planowanie i dobór roślin.

Projektując własny ogród nie żałujmy czasu na zapoznanie się z roślinami, wymaganiami glebowymi i klimatycznymi i rzeźbą terenu. Warto skorzystać z pomocy profesjonalistów, architektów obrazu, ogrodników. O uprawie zakupionych roślin zasięgnijmy porady w sklepie, oraz zapoznajmy się z uwagami na etykiecie.Unikniemy wielu błędów i przykrych niespodzianek. Zwracajmy szczególną uwagę na wymagania świetlne, cieplne i wilgotnościowe roślin. W obrębie tego samego gatunku różne odmiany mogą mieć inne wymagania. Zmienne warunki występują zwłaszcza przy budynkach. Inne warunki świetlne, cieplne i wilgotnościowe panują po stronie południowej, a inne po stronie północnej. Właściwy dobór stanowiska dla roślin jest warunkiem powodzenia. Szczególne znaczenie ma to przy roślinach zimozielonych liściastych i iglastych. Wymagają one stanowisk ciepłych, osłoniętych od mroźnych wiatrów i zasobnej, nieprzesychającej ziemi i nierzadko o określonej kwasowości. Następnym ważnym etapem jest uwzględnienie wzrostu roślin. Szczególnie ważne jest to przy ekspansywnych drzewach i krzewach. Małe drzewko będzie kiedyś dużym drzewem. Planujmy i sadzimy rośliny tak aby każda miała wystarczająco dużo miejsca.

Terminy sadzenia.

Po zaplanowaniu i zakupie przychodzi czas na sadzenie naszych nowych nabytków. Najczęściej sadzonki kupujemy w pojemnikach, z bardzo dobrze wykształconym systemem korzeniowym. Takie rośliny możemy sadzić przez cały okres wegetacji. Rośliny z gołym systemem korzeniowym ( róże , drzewa i krzewy owocowe, rośliny na żywopłot) sadzimy jesienią lub wczesną wiosną.Rośliny w balotach ( wykopywane z gruntu i bryła korzeniowa owinięta jutą), najkorzystniej jest sadzić jesienią. Zdążą się już ukorzenić przed zimą, a w nowy sezon wejdą wcześniej, będą bardziej odporne na wiosenne i letnie wysokie temperatury i przesuszenia gleb. Sadzenie roślin wrażliwych na mrozy i niektórych roślin zimozielonych lepiej przesunąć na okres wiosenny.

Przygotowanie do sadzenia.

Pierwszym zabiegiem przed sadzeniem jaki musimy wykonać jest odchwaszczenie terenu przyszłych nasadzeń. Usuwamy przede wszystkim chwasty wieloletnie i bardzo uciążliwe jak perz, powój, mniszek. Nieusunięcie tych chwastów powoduje konkurencję z posadzoną rośliną , a późniejsze ich usunięcie będzie utrudnione. Następnie wykopujemy dołek pod roślinę, z reguły dwa razy większy niż bryła korzeniowa rośliny. Wierzchnia warstwa gleby z reguły jest bardziej urodzajna od znajdującego się pod nią podłoża. W zależności od potrzeb mieszamy miejscową glebę z kompostem lub urodzajną ziemią ogrodową. Gdy gleba jest uboga i przepuszczalna, dodajemy podłoże próchniczne i zwięzłe aby zatrzymywało wodę i składniki pokarmowe. Gleby ciężkie należy rozluźnić. W przypadku gleb ilastych i bardzo ciężkich dołek pod rośliny powinien być większy aby umieścić w nim pod korzeniami roślin warstwę drenażową. Sadząc rośliny wrzosowate, borówkę amerykańską należy pamiętać o zakwaszeniu gleby np kwaśnym torfem.
Przygotowanie bryły korzeniowej.

Powodzenie sadzenia i przyjęcia się rośliny zależy przede wszystkim od stanu korzeni rośliny. Przy roślinach w balotach sprawdzamy stan bryły korzeniowej. Powinna być nieuszkodzona, zwarta, siatka zabezpieczająca cała. Przenosimy i transportujemy ostrożnie. Sadzimy wraz z siatką lub jutą zabezpieczającą.
Rośliny z gołym korzeniem zawsze powinniśmy moczyć w wodzie przez kilka godzin. Następnie przycinamy korzenie na długość około 20 cm. Skracamy również pędy krzewów do wysokości około 20 cm, aby w pierwszym okresie po posadzeniu zmniejszyć zapotrzebowanie na wodę.
Rośliny rosnące w pojemnikach, ostrożnie wyjmujemy aby nie uszkodzić delikatnych korzeni ani bryły. Jeżeli korzenie są poskręcane i tworzą zwartą masę na obrzeżu bryły, część z nich przecinamy sekatorem, a pozostałe staramy się rozluźnić. Dosyć często rośliny w pojemnikach są przesuszone, warto je przed posadzeniem zanurzyć na kilka minut w wodzie. Jeżeli gleby są ubogie w składniki pokarmowe,  wsypujemy nawozy o przedłużonym działaniu. Należy również rozsypać naokoło rośliny i dobrze wymieszać z glebą. W przypadku gleb żyznych, zasobnych nawożenie w trakcie sadzenia nie jest wskazane.

Sadzenie rośliny.

Rośliny sadzimy z reguły na takiej głębokości na jakiej rosły. Niektóre wymagają głębszego sadzenia. Jeżeli sadzimy roślinę z pojemnika lub w balocie, na dno dołka wsypujemy urodzajną ziemię ogrodową, następnie umieszczamy roślinę. Obsypujemy ziemią i delikatnie udeptujemy ziemię. W przypadku gdy drzewko lub krzew jest z dużym systemem korzeniowym, ubijamy ziemię w trakcie obsypywania dwu-, a nawet trzykrotnie.Jeżeli sadzimy roślinę z gołym systemem korzeniowym, usypujemy stożek w dołku, następnie rozkładamy na nim korzenie, kierujemy je w dól. Obsypujemy korzenie ziemią delikatnie i ubijamy. Ubijanie powoduje dobre przyleganie ziemi do korzeni, co ułatwia podsiąkanie wody jak i zarówno stabilizuje nam roślinę. Po posadzeniu podlewamy roślinę, bardzo dużą ilością wody, aby gleba oblepiła najdrobniejsze korzenie. Aby zatrzymać wodę w pobliżu drzewka, formujemy naokoło niego zagłębienie. Nawet rośliny sadzone w deszczową pogodę podlewamy.

Zabiegi pielęgnacyjne.

Ściółkowanie- zapobiega rozwojowi chwastów w pobliżu roślin, a także zatrzymuje wilgoć w glebie. Zapobiega również uszkodzeniom roślin w czasie koszenia trawy. W przypadku nawet niewielkich uszkodzeń u podstawy pnia, mogą wytworzyć się rany zgorzelinowe, które doprowadzą do zaschnięcia rośliny. Ściółkujemy kilkucentymetrową warstwą kory drzew iglastych, trocinami, żwirem, drobnym kamieniem. Przy wysokich drzewach rolę ściółki mogą spełniać niskie rośliny okrywowe jak barwinek, bluszcz. Rośliny bardzo pozytywnie reagują na ściółkowanie.

Nawadnianie- najlepiej przeprowadzić wieczorem lub wcześnie rano. Lepiej jest podlewać rośliny większą ilością wody a rzadziej, gdyż nasączymy nie tylko powierzchnię gleby ale i głębsze warstwy. Bardzo dobrym rozwiązaniem jest założenie systemu nawodnień. Mogą to być systemy nawodnień dostępne na rynku, jak deszczownie, systemy kropelkowe. Można też zastosować automatykę do systemów nawodnień jak i również dozowniki nawozów.

Nawożenie- jest konieczne gdyż w czasie rozwoju, rośliny zużywają składniki pokarmowe zawarte w glebie. Pierwsza dawka powinna być niewielka, z reguły wynosi połowę dawki zalecanej. Dopiero w następnych latach dajemy pełne dawki. Wielkość dawek jest zależna od stopnia rozwoju rośliny i jest podana na opakowaniu nawozów. Ostatnie dawki nawozów zawierających duże ilości azotu dajemy w lipcu. Od września należy stosować nawozy jesienne, które wzmacniają roślinę i przygotowują ją na nadejście mrozów.

Zabezpieczenie roślin przed zimą – dotyczy roślin wrażliwych na niskie temperatury i suche mroźne wiatry. Zwłaszcza rośliny pochodzące z cieplejszych klimatów niż polski. Najbardziej narażone na uszkodzenia mrozowe są rośliny zimozielone  Zabezpieczamy je agrowłókninami, podstawę rośliny chronimy okrywą z gałęzi drzew iglastych. Delikatne róże oraz krzewy liściaste zabezpieczamy agrowłokninami, słomą.  Byliny niskie, przycięte róże możemy ochraniać gałęziami drzew iglastych. W czasie zimy rośliny zimozielone zwłaszcza w słoneczne dni tracą duże ilości wody, którą należy uzupełnić przez podlanie tych roślin. Ściółkowanie gleby zabezpiecza glebę i korzenie roślin przed nadmiernym przemarzaniem. W lutym kiedy słońce jest już wysoko, a dni są słoneczne w ciągu dnia należy odkryć rośliny, aby za szybko nie ruszyły z wegetacją.